Zalesie leżało w kluczu dóbr szubińskich, który to pierwotnie należał do rodu Pałuków. Najstarsza wzmianka dotycząca Sędziwoja Pałuka, który władał tymi ziemiami, pochodzi z 1365 roku. Sędziwoj był jednym z namiestników Królestwa Polskiego po śmierci monarchy Ludwika Węgierskiego. To on w 1384 roku przywiózł do Polski królową Jadwigę.

Kolejnymi właścicielami klucza dóbr szubińskich byli Czarnowscy herbu Nałęcz. Adam Sędziwój Czarnowski był jednym z najbardziej poważanych senatorów zarówno wśród szlachty, magnaterii, jak i na dworze królewskim. Wdowa po Czarnowskim sprzedała pokaźny majątek swojemu zięciowi Krzysztofowi Opalińskiemu herbu Łodzia. Opaliński wcześniej już odziedziczył po swoim ojcu ogromny majątek: dwa miasta i około pięćdziesiąt wsi. Był on jednym z najważniejszych senatorów w państwie, piastował m. in. urząd wojewody poznańskiego.

Na początku XVIII wieku dobra chwilowo były w rękach księżnej Wiśniowieckiej. W tym czasie Zalesie zostało spalone prze wrogie wojska, które często nawiedzały te strony z powodu toczącej się wojny szwedzko-rosyjskiej. W końcu klucz szubiński nabył jeden z najbogatszych Wielkopolan Maciej Mycielski herbu Dołęga, założyciel parku zaleskiego, który to w 1731 roku osiadł na zamku w Szubinie, gdzie stworzył główną siedzibę magnacką. W 1726 roku przeprowadzono podział dóbr na synów Macieja Mycielskiego. Zalesie osada, Zalesie pustkowie i inne wioski przypadły Stanisławowi Mycielskiemu, a po jego śmierci majątek po bracie przejął Jan Nepomucen Mycielski. Ten dobra wydzierżawił Janowi Kulgowi, który doprowadził do zadłużenia, w wyniku którego Mycielski zmuszony był dobra sprzedać. Nabył je Skórzewski (z tych Skórzewskich, którzy byli także w posiadaniu lubostrońskiego pałacu – perły klasycyzmu), który po paru latach sprzedał majątek Baranowskiemu. Wdowa po Baranowskim w drodze przymusowej licytacji urządzonej przez władze pruskie oddała majątek Karolowi Fryderykowi Kiehnowi.

Zalesie w drodze podziału między trzech synów Kiehna przypadło Karolowi Goetlib Kiehn. To on ok. 1869 roku wybudował pałac stojący do dziś, gorzelnię i budynki gospodarcze. Po jego śmierci majątek przejął syn – Georg Kiehn, który był podobno świetnym gospodarzem. To on najprawdopodobniej rozbudował pałac o salę balową i kolejne skrzydło pałacu. Następnie pałac odziedziczyła córka Kiehna, Frieda Leokadia, która wyszła za rotmistrza i miłośnika koni Otto von Rosta. W latach trzydziestych Zalesie było miejscem spotkań towarzyskich, polowań i wyścigów konnych. Jak wspomina Ellen Streeten (von Rost) w Zalesiu odbywały się najwspanialsze polowania. Rotmistrz Otto von Rost urządzał tego typu imprezy zawsze w dzień swoich urodzin, zapraszając wszystkich okolicznych sąsiadów. W Zalesiu, m. in. z racji tego, że żaden z okolicznych ziemian nie miał tak reprezentacyjnej sali balowej, wyprawiano wielkie zabawy taneczne. Do von Rostów majątek należał aż do zakończenia II wojny światowej.

W sierpniu 1946 na mocy upaństwowienia majątków Zalesie przeszło na własność Skarbu Państwa. Po 1946 roku założono w pałacu Szkołę Rolniczą. Na początku lat 50-tych mieścił się w pałacu Inspektorat PGR powiatu Szubin. W 1970r. po jego rozwiązaniu pałac użytkowany był przez dyrekcję PGRu w Zalesiu. Od 1982r. parter był użytkowany przez biura Zakładu Usług Socjalnych „Zalesie”, mieściły się biura dyrekcji PGR Zalesie, pokoje gościnne i sala konferencyjna, a na piętrze mieszkania pracowników.

W 1950 roku poprowadzono pałacu sieć elektryczną. Od 1973 do 1982 trwały „prace remontowe”, w wyniku których zlikwidowano ażurowe parawany grzejnikowe z okresu międzywojnia, kiedy to rodzina Kiehnów wprowadziła w pałacu CO; zlikwidowano windę kuchenną i zamurowano szyb windy komunikującej kuchnię z salą jadalną na piętrze oraz zdjęto częściowo z sufitów dekoracje sztukatorskie.

Od 1993 roku pałac jest w posiadaniu rodziny Oczkowskich, która stara się przywrócić pałac do stanu pierwotnego.

Pałac w Zalesiu został wybudowany ok. 1869 roku w stylu eklektycznym o reminiscencjach klasycystycznych. Rzut pałacu jest zróżnicowany i rozczłonkowany. Korpus główny na rzucie jest zbliżony do litery „L”. Bryłę zaprojektowano niejednolicie, zestawioną z szeregu prostopadłościanów o różnej wysokości. Korpus główny posiada prostopadłościenną bryłę i jest dwukondygnacyjny, kryty dachem dwuspadowym. Do owego korpusu dostawiono liczne niższe bryły. Pałac jest całkowicie podpiwniczony z jednokondygnacyjnymi ryzalitami.

Główne wejście do pałacu poprzedzone jest tarasem wspartym na czterech filarach i dwóch kolumnach jońskich. Górujący nad portykiem taras widokowy otoczony jest ażurową, tralkową balustradą z kamiennymi donicami i słupkami z piaskowca. Taras od dołu zwieńczony jest liśćmi akantu.

Ściany pałacu zwieńczają akroteriony – ozdobne wazony, oraz bezpośrednio nad głównym wejściem płaskorzeźba lwa, przywołująca najprawdopodobniej herb rodziny von Rostów. Przepiękne są też elementy zdobnicze elewacji wschodniej – kapitel wzorowany na motywach kolumny korynckiej zdobionej liśćmi akantu.

Od północy przegląda się w parku przeszklona ażurowa metaloplastyką weranda, której podłoga pokryta jest historycznie oryginalną ceramiczną posadzką Villeroy & Boch ograniczoną roślinną bordiurą. Podobna posadzka jest przy drzwiach głównych oraz prawie we wszystkich piwnicach.

Wnętrze parteru stanowi przestrzeń dwutraktowa z korytarzami, sieniami i reprezentacyjną salą balową, do której wpada światło z olbrzymich okien. Podobnie zarysowuje się piętro. Sprzed czasów II wojny światowej zachowały się prawie wszystkie wielkie, najczęściej dwuskrzydłowe drzwi drewniane. Pozostałe drzwi i stolarkę okienną właściciele sukcesywnie zamieniają na identyczną z oryginalną. W oknach niezmiennie od wieków przytwierdzone są neobarokowe kraty. Piętro z parterem łączą dwie klatki schodowe. Stopnie obydwu ułożono z potężnych bloków granitowych. Jedna z klatek jest ewenementem na skalę europejską, ponieważ jej stopnie ułożono grawitacyjnie. Balustrady są wysmakowaną metaloplastyką z elementami roślinnymi. Do wyposażenia, które przetrwało do dnia dzisiejszego należy piec kaflowy z czasów budowy pałacu, neoklasycystyczny, narożnikowy z obeliskową nastawą, zwieńczony koroną z ciemnozielonych kafli.

Na osi frontu znajduje się podjazd z kolistym, trawiastym klombem, akcentowanym kamiennym basenem fontanny. Na klombie rośnie niebotycznych rozmiarów pomnik przyrody – klon, który koi pałac swoim szumem. Park umiejscowiony od strony północnej został założony najprawdopodobniej około połowy XVIII wieku przez Stanisława Mycielewskiego w stylu włoskim. Prawdopodobnie posiadł szpalerowo nasadzono drzewa, liczne altany, pawilony, punkty widokowe i staw. Wiele z tych elementów można odnaleźć spacerując po parku. Pisząc o nim
nie sposób nie wspomnieć o cisie, pamiętającym ludzi, którzy żyli tu ponad 500 lat temu, uważny spacerowicz znajdzie też np. 300letniego cyprysika i wiele innych unikalnych, staaarych drzew. Park został już oczyszczony, wycięto samosiewy i rozpoczęto prace mające na celu przywrócenie historycznego układu ścieżek i elementów małej architektury.

W zaleskim folwarku na uwagę zasługuje także gorzelnia wybudowana 1869 roku, dawny magazyn z charakterystyczną nadbudówką ze średniowiecznym krenelażem-blankami, uroczy budynek wozowni, dawny budynek kuźni i stelmacharni oraz strażnica, na której wieży kiedyś był i miejmy nadzieję niedługo będzie zegar wieżowy. Po wsi krążą legendy, że pałac podziemnie skomunikowany był z cmentarzem umiejscowionym w pobliskim lesie oraz z kuźnią, zatem pałac wciąż czeka na odkrywców jego tajemnic…

design by ichtis